De grootschalige opkomst van thuiswerken, aanvankelijk ingevoerd uit noodzaak tijdens de pandemie, is vandaag de dag uitgegroeid tot een structureel onderdeel van onze werkcultuur. Deze fundamentele verandering stelt nieuwe eisen aan het Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). Hoewel thuiswerken veel voordelen biedt, moeten organisaties de bredere sociale, ecologische en economische gevolgen kritisch meenemen in hun beleid.
Op sociaal vlak betekent thuiswerken meer flexibiliteit: geen reistijd, betere werk-privébalans, minder stress. Tegelijkertijd zijn er serieuze risico’s zoals sociale isolatie, mentale vermoeidheid en het verdwijnen van informeel teamcontact. Een verantwoordelijke werkgever beperkt zich niet tot het aanbieden van thuiswerk, maar begeleidt het actief. Denk aan psychologische ondersteuning, training voor leidinggevenden over afstandsleiding, en duidelijke afspraken over bereikbaarheid en het recht op onbereikbaarheid buiten werktijd.
Daarnaast speelt gelijke toegang een cruciale rol. Niet elke werknemer beschikt over een stille werkplek, goed internet of degelijke apparatuur. MVO betekent hier dat bedrijven ongelijkheid helpen verkleinen, bijvoorbeeld door thuiskantoorapparatuur te voorzien, internetkosten deels te vergoeden en flexibele uren toe te staan voor ouders of mantelzorgers.
Op milieuvlak lijkt thuiswerken een duidelijke winst: minder woon-werkverkeer, lagere CO₂-uitstoot, en dalend energieverbruik op kantoor. Maar ook het digitale aspect heeft een ecologische prijs. Meer videobellen, cloudopslag en permanente onlineconnectie zorgen voor een groeiende digitale voetafdruk. Een duurzaam MVO-beleid moet dus ook digitale soberheid bevorderen: zuinig omgaan met IT, onnodige videomeetings beperken en oude apparatuur verantwoord recyclen.
Economisch gezien levert thuiswerken vaak kostenbesparingen op voor bedrijven, zoals minder kantoorruimte en logistieke uitgaven. Maar deze voordelen brengen ook investeringsplichten met zich mee: in digitale infrastructuur, in cybersecurity en vooral in menselijk kapitaal. MVO houdt in dat bedrijven deze besparingen herinvesteren in welzijn, inclusie en sociale innovatie. Thuiswerken heeft bovendien een ruimtelijke impact: het kan bijdragen aan de heropleving van landelijke gebieden, andere mobiliteitsstromen genereren en de verdeling van werkgelegenheid hertekenen.
Tot slot vraagt thuiswerken om een herziening van prestatie-indicatoren. Aanwezigheid op kantoor is geen maatstaf meer. MVO-georiënteerde organisaties moeten nieuwe manieren vinden om welzijn, betrokkenheid, samenwerking en milieueffecten op afstand te meten.
Thuiswerken is dus niet zomaar een operationele wijziging, maar een toetssteen voor het maatschappelijke en ecologische bewustzijn van een organisatie. Een MVO-beleid dat het telewerken serieus neemt, vereist visie, consistentie en échte betrokkenheid.